Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан арҫын, слесарьте ӗҫлекенскер, мессерджерта килнӗ хыпара ӗненсе 1 миллион ытла тенкӗсӗр тӑрса юлнӑ. Вӑл укҫана ултавҫӑсене куҫарса панине виҫӗ кунран тин ӑнланнӑ. Арҫын полицие кайса кун пирки каласа кӑтартнӑ. Йӗрке хуралҫисем ку тӗслӗх тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Шупашкарти 20-ри студент вара пӗлтӗр чӳк уйӑхӗнче мессенджерти хыпара ененсе «пысӑк биржӑна» инвестици хывнӑ. Вӑл ун чухне 300 ытла пин тенкӗ куҫарнӑ. Студент тупӑш килессе кӗтнӗ. Анчах нимӗнле укҫа та пулман. Вӑл халь тин, ҫулталӑк ҫитсен, полицие пырса заявлени ҫырнӑ.
Вӑрмар муниципаллӑ округӗнчи тата Ҫӗнӗ Шупашкарти икӗ браконьера тытнӑ. Вӗсем пӑшие персе вӗлернӗ. Икӗ арҫыннӑн куншӑн явап тытма тивӗ. Вӗсен тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Чӳк уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Чупай ялӗ ҫывӑхӗнче пӑшал пенӗ сасӑ илтӗннӗ. Кун пирки ҫынсем тивӗҫлӗ органсене шӑнкӑравласа каланӑ. Вырӑна Росгварди тата сунарҫӑсен союзӗн ҫыннисем ҫитнӗ.
Ҫав вырӑнтан инҫех мар йӗрке хуралҫисем машинӑна чарнӑ. Унта Сӗнтӗрвӑрри тӑрӑхӗнчи 27 ҫулти арҫын пулнӑ. Салонра йытӑсем те ларнӑ. Вӑрманта вара персе пӑрахнӑ пӑшие тупнӑ.
Арҫын пӗччен пулман. Тепри камне те тупса палӑртнӑ. Вӑл – Ҫӗнӗ Шупашкарти 58-ти арҫын.
Ҫӗнӗ Шупашкарӑн хисеплӗ ҫынни Алексей Филин пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Вӑл 92 ҫула кайнӑ пулнӑ.
Алексей Ивановчи 1963 ҫулта Шупашкарти химкомбинатра (халӗ вӑл «Химпром») ӗҫлеме пуҫланӑ. Малтан цех мастерӗ пулнӑ, тепӗр икӗ ҫултан 1-мӗш цеха ертсе пыма пуҫланӑ. Рационализатор ӗҫне хастар хутшӑннӑ вӑл. Унан 80 рацсӗнӗвӗнчен 4-шне производтствӑна кӗртнӗ.
Алексей Филин – «Сокол» ятлӑ хоккей тата волейбол клубӗсен, спорткуомплекс пуҫаруҫи.
Юлашки вӑхӑтра Раҫҫейре коклюш чирӗ сарӑлма пуҫланӑ. Роспотребнадзор кунашкал чире Чӗлепи тата Томск облаҫӗсенче, Питӗрте тата Тутарстанра тупса палӑртнине ҫирӗплетет. Чӑваш Енре те тӗслӗхсем пур. Гигиена тата эпидемиологи центрӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, республикӑра юлашки 10 уйӑхра 46 ҫын коклюшпа чирленӗ. Ку ытти ҫулти вӑтам кӑтартуран 3 хут пысӑкрах.
Комсомольски, Шупашкар, Муркаш, Шӑмӑршӑ, Етӗрне муниципаллӑ округӗсенче пӗрер тӗслӗхе ҫирӗплетнӗ, Ҫӗнӗ Шупашкарта - 10, Шупашкарта 27 тӗслӗхе. Улатӑрта тата Канашра икӗ ҫын чирленӗ.
Кӑҫал утӑ уйӑхӗн 29-мӗшӗнче республикӑра ҫил-тӑвӑл алхасрӗ. Ҫав вӑхӑтра Ҫӗнӗ Шупашкарти полици капитанӗ Сергей Ежов патруль катерӗпе Атӑл акваторийӗнче пулнӑ.
Ҫил-тӑвӑл пуҫлансан Атӑлӑн сулахай енче канакансем ҫуйхашма пуҫланӑ: ачасем макӑрнӑ, хӗрарӑмсем кӑшкӑрашнӑ, йывӑҫсем ӳкнӗ. Сергей Ежов вӗсене ҫыран хӗррине пырса катера ларма хушнӑ. Ҫапла вӑл 7 рейс туса 30 хӗрарӑмпа ачана Ҫӗнӗ Шупашкар еннелле каҫарнӑ.
Куншӑн полици капитане ШӖМӗн «Ҫӑлнӑ чухне хӑюлӑх кӑтартнӑшӑн» медалӗпе чысланӑ.
Ӗнер, чӳк уйӑхӗн 7-мӗшӗнче, Ҫӗнӗ Шупашкарти Ҫамрӑксен урамӗнчи 6-мӗш ҫуртра пушар пулнӑ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫулӑм пирус асӑрханмасӑр туртнӑран тухнӑ.
Пушар 19 сехет те 50 минутра 1-мӗш хутри пӳлӗмре алхасма тытӑннӑ. Ҫав вӑхӑтра унта пулнӑ арҫын, 1972 ҫулта ҫуралнӑскер, сӗрӗмпе наркӑмӑшланнӑ. Вӑл кресло ҫинче ларнӑ. Пируса пула кресло ҫунма тытӑннӑ. Ӑна ҫӑлавҫӑсем урама илсе тухнӑ, тухтӑрсен аллине панӑ.
Пушара 10 минутра сӳнтернӗ. Ҫак ҫуртра пурӑнакансене эвакуацилеме тивмен.
2008-2010 ҫулсенче Ҫӗнӗ Шупашкар хулин пуҫлӑхӗ пулнӑ Михаил Козлов пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Вӑл 76 ҫулта пулнӑ.
Михаил Васильевич 1948 ҫулта ҫуралнӑ. Ӗҫ биографине вӑл слесарь-монтажникрен пуҫланӑ. 1991 ҫулта ЖКХ тытӑмӗнче ӗҫлеме тытӑннӑ. Кун хыҫҫӑн тӗрлӗ ҫӗрте вӑй хунӑ.
2010 ҫулта Михаил Федоров «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партирен Кӑнтӑр суйлав округӗнчен Ҫӗнӗ Шупашкар хулин депутатсен пухӑвне суйланма тӑнӑ, анчах хӑйӗн кандидатурине хӑй тӑратнӑ ҫынна выляса янӑ. Тепӗр ҫултан Патшалӑх Канашне ЛДПРтан суйланма тӑнӑ, анчах выляса янӑ.
Ҫӗнӗ Шупашкарти троллейбус управленине ҫитес ҫулхи пуш уйӑхӗн 31-мӗшӗччен пӗтермелле. Ҫапла каланӑ Ҫӗнӗ Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑха пурнӑҫлакан Максим Семенов алӑ пуснӑ йышӑнӑва.
Анчах ку троллейбус ӗҫӗ-хӗлне пырса тивмелле мар. Мӗншӗн тесен кӑҫал ака уйӑхӗнче Чӑваш транспорт управленине хута янӑ. Вӑл Шупашкар тата Ҫӗнӗ Шупашкар троллейбус управленийӗсене тытса тарӗ. Шупашкарти управленине ҫуркуннех республика харпӑрлӑхне панӑ.
Ҫитес ҫул Республика кунӗ йӑлана кӗнӗ тӑрӑх Шупашкарта тата пӗр муниципаллӑ округра иртӗ. Хальхинче Тӑвай муниципаллӑ округне суйланӑ. Ҫавна май Шупашкарпа ҫак округӑн уява хатӗрленме тытӑнмалла.
Палӑртмалла: Тӑвай муниципаллӑ округӗнче Республика кунӗ 2013 ҫулта иртнӗ. Кӑҫал вара уяв Ҫӗнӗ Шупашкарта пулнӑ. Пӗлтӗр Республика кунӗнче Куславкка округӗнче савӑннӑ. Ун умӗн, 2021 ҫулта, уява Ҫӗмӗрле районӗнче йӗркеленӗ.
Паян, юпа уйӑхӗн 31-мӗшӗнче, Хуласен пӗтӗм тӗнчери кунӗ шутланать.
Чӑваш Енре 9 хула, вӗсенчен пиллӗккӗшӗ республика пӗлтерӗшлӗ, тӑваттӑшӗ — район пӗлтерӗшлӗ. Республика пӗлтерӗшлисем ҫаксем: Шупашкар, Ҫӗнӗ Шупашкар, Улатӑр, Канаш тата Ҫӗмӗрле. Район пӗлтерӗшлисем: Куславкка, Сӗнтӗрвӑрри, Ҫӗрпӳ тата Етӗрне.
Чӑвашстат пӗлтернӗ тӑрӑх, республикӑра пурӑнакансенчен 64 проценчӗ хулара тӗпленнӗ.
Чи пысӑк йышлӑ хула — Шупашкар. Унта 496 пин ҫын пурӑнать. Иккӗмӗш вырӑнта — 120 пинлӗ Ҫӗнӗ Шупашкар. Куславкка, Сӗнтӗрвӑрри тата Етӗрне пӗчӗк йышлӑ хуласем шутланаҫҫӗ, вӗсенче 8-шар пин ҫын пурӑнать.
Чӑваш Енри чи аслӑ хула, Шупашкар, 1469 ҫулта йӗркеленнӗ. Улатӑр — 1552 ҫулта, Ҫӗрпӳ — 1589 ҫулта, Етӗрне — 1590 ҫулта. Чи ҫамрӑк хула – Ҫӗнӗ Шупашкар (1960 ҫул).
-2.7 °C